بازگشت به صفحه اول  
 
 

دکتر (مهندس) خان احمد ابراهيمي زنگنه

 

شادروان مهندس زنگنه از افراد ارزنده و خادم ایران بود و خدمات ارزنده ای به شهر کرمانشاه کرده بود . این انسان شریف در سال 1290 در کرمانشاه متولد شد . پدرش حاجی خان بابا خان بهادر لشکر از نواده های شیخعلیخان زنگنه بود . وی تحصیلات ابتدائی و متوسطه را در موطن خود به پایان رساند . در یازده سالگی مادر ایشان فوت شده و به این دلیل دچار بی قراری شده بود و لذا برای ادامه تحصیل او را به بیروت فرستادند . او سپس به پاریس رفت و در دانشگاه تولوز در رشته مهندسی برق درجه مهندسی گرفت و در لندن موفق به اخذ مدرک دکترای الکترونیک گردید .در سال 1316 به ایران بازگشت و دانشیار دانشکده فنی شد و بعدا به مقام استادی هم رسید . اهم مشاعل وی عبارتند از : معاون اداره تلفن ، معاون فنی وزارت پیشه و هنر ، معاون و سپس رئیس کارخانجات قند کشور ، رئیس بنگاه صنعتی و معاونت وزارت اقتصاد ، مدیر عامل بانک صنعتی ، عضو شورای عالی برنامه .

دکتر زنگنه در سال 1330 در دولت دکتر مصدق به سمت مدیر عامل سازمان برنامه و بودجه رسید  و حدود دو سال در آن سمت بود . پس از کودتای 28 مرداد مدتی بازداشت شده و سپس به شغل آزاد پرداخته و در عین حال به ملیون نیز کمک می­کرد چنانکه به عنوان مثال با تاسیس شرکت«نوکار» به حمایت از ملیون مغضوب دولت کودتا پرداخته بود و علاوه بر آن خدمات ارزنده ای به شهر کرمانشاه نموده که شرح آنها مجال دیگری را می طلبد . به عنوان مثال او را به درستی پدر آب کرمانشاه لقب داده اند چراکه با همت این فقید سعید لوله کشی آب کرمانشاه حتی قبل از تهران انجام شده بود . آنگونه که از خاطرات ایشان بر می آید روزی در تابستان در محله های فقیر نشین کرمانشاه مشغول قدم زدن و مطالعه وضع مردم بوده اند که چند تانکر برای توزیع آب به آن محله می آیند و مردم در حالیکه از کم آبی به شدت رنج می برده اند به سوی آن ها هجوم می برند و دو کودک زیر تانکر رفته و زخمی می شوند که همین مساله موجب تاثر شدید ایشان شده و با کمک مردم فورا بچه ها را به بیمارستان رسانده و ایشان تصمیم جدی و قاطع می گیرند تا به وضع آب کرمانشاه سر و سامان دهند و از همانجا جهت تاسیس شرکتی برای لوله کشی آب کرمانشاه اقدام می کنند و خود ایشان هم با فروش املاک پدری بخش مهمی از سرمایه شرکت را تامین می کنند و  با جدیت ایشان کار لوله کشی آب کرمانشاه حتی قبل از پایتخت هم به ثمر می رسد که همین یک خدمت نام این بزرگ مرد را در تاریخ کرمانشاه جاودان خواهد ساخت . اما به جز مشکل آب ، مردم کرمانشاه و حتی ایران از دو مشکل دیگر هم که یکی بیماری مالاریا و دیگری شیر آلوده بوده ، رنج می بردند که با همت این بزرگمرد هر دو مشکل حل می شوند و نه تنها مالاریا ریشه کن شده ، بلکه با کمک خیرین کرمانشاه اولین تاسیسات بهداشتی شیر هم راه اندازی می شود و کارخانه قند بیستون کرمانشاه هم از دیگر خدمات ارزنده ایشان است و بدون تردید وی از بنیانگذاران صنعت قند کشور است و در توسعه کارخانجات قند کشور زحمات فراوانی متحمل شده است که ازجمله کمک ایشان به احداث کارخانه های قند در بیشتر نقاط ایران مانند شهرهای ارومیه ، تربت حیدریه ، بردسیر ، فسا ، چناران و کرمان قابل ذکر هستند . همچنین ایشان با تاسیس بنیاد خیریه به جمع آوری بچه های خیابانی اقدام کرده بود که به آنها اموزش های خیاطی و برق و ... داده شود و حتی با شناسائی دانش آموزان نخبه کرمانشاهی به آنها بورس تحصیلی اعطا شده و تا دانشگاه از آنها حمایت شده بود که برخی از اینان اکنون از چهره های مطرح علمی می باشند و به عنوان مثال بسیاری از برجسته ترین مهندسان و پزشکان قدیمی کرمانشاهی بورسیه ایشان بوده اند . اما خارج از خدمات ارزنده این بزرگ مرد به شهر کرمانشاه ، در دولت دکتر مصدق هم در سازمان برنامه و بودجه ایشان خدمات ارزنده ای به کل کشور داشته اند و به قولی از مرز بازرگان تا چابهار خدمت کرده و راهها و چاه ها ساختند و ... . همچنین ایشان مدتی هم رئیس کانون مهندسین ایران بوده است .  این انسان شریف پس از انقلاب دچار مشکل شده و مدتی هم به زندان افتاده بود و به ناچار در اواخر عمر در فرانسه اقامت داشت و تلاش او برای بازگشت به کشور به نتیجه نرسید و او حتی وکیل خود را به نزد رئیس جمهور وقت ، آقای خاتمی فرستاده ولی نتیجه ای نگرفته بود و سرانجام در سال 1384 در حالی که آرزوی بازگشت به شهر خود را داشت ، در فرانسه دیده از جهان فرو بست . لازم به ذکر است که گرچه منابع مناسبی برای زندگینامه این انسان بزرگ و گرامی وجود ندارد ولی برخی بزرگان کرمانشاه مطالبی در این زمینه جمع آوری کرده اند که در این راستا بر خود واجب می دانم از راهنمائی ها و زحمات ارزنده جناب آقای خسرو پرهام کمال تشکر و قدردانی را داشته باشم.

منبع: شرح حال رجال سیاسی و نظامی معاصر ایران/ دکتر باقر عادلی / نشر گفتار

هفته نامه نقد حال / سال اول ، شماره اول  چهارشنبه 7 اردیبهشت 84 صفحه 6

فرزند خصال خویشتن/ خاطرات مرحوم اصغر پارسا / نشر نی

و ... با تشکر از جناب آقای خسرو پرهام

به کوشش : حميد رضا مسيبيان

hamosaieb@yahoo.com

 

 
 
بازگشت به صفحه اول

ساير مطالب مربوط به ياران مصدق