بازگشت به صفحه اول  
 
 

نصرت‌الله اميني

نصرت الله امینی در خرداد ۱۲٩٤ در خانواده ای متوسط در شهر اراک به دنیا آمد. در دارالفنون ادبیات و زبان فرانسوی را آموخت و در سال ۱٣۱٧ از دانشکدۀ حقوق دانشگاه تهران فارغ التحصیل شد و از همان دوران دانشجوئی کار خود را به عنوان نخستین کتابدار کتابخانۀ وزارت دادگستری آغار کرد و بعدها به عنوان بازرس این وزارتخانه به کار خود ادامه داد. وی در این مسئولیت به شهرهای مختلف سرکشی کرده و در خمین در نزدیکی اراک که اغلب به آنجا سر می زد، با دکتر عطایی رئیس بهداری آن شهر آشنا شده و در سال ۱٩٤۵ (۱٣۲٤) در همانجا با یکی از دختران دکتر عطایی به نام ناهید ازدواج کرد و عاقد آنها آیت الله روح الله خمینی بود. (دکتر عطایی در خمین در خانۀ پدر آیت الله خمینی زندگی می کرد. به این ترتیب، نصرت الله با او و برادرش آیت الله پسندیده آشنا شد.)

پس از چندی نصرت الله همسرش را با خود به تهران برد و پس از مدتی هم به ریاست بیمه های اجتماعی منصوب شد.

وی در آنجا خیلی زود به عنوان وکیلی درستکار و قابل اعتماد شناخته شد و معروف بود که او در هر مقامی که قرار می گیرد، منافع دیگران را به نفع شخصی ترجیح می دهد و لذا مورد توجه دکتر محمد مصدق نخست وزیر ایران قرار گرفت  و به مقام قضاوت دست یافت و حتی از جانب مصدق شهردار تهران شد که اين انتصاب مورد اعتراض كاشاني قرار گرفت. لازم به ذکر است که در زمان اميني كار مهم لوله كشي آب تهران به پايان رسيد و مردم تهران از شر آب آلوده خلاص شدند. پس از کودتای ۲۸ مرداد هم نصرت الله امینی وکیل و محرم راز دکتر مصدق گردید، و تا سال ۱٣٤۵که دکتر از دنیا رفت، در همین مقام باقی ماند و حتی بنا به درخواست دکتر مصدق محلی در کنار مزار شهدای 30 تیر برای مزار دکتر مصدق تهیه کرد و بجز خانواده درجۀ یک دکتر مصدق، وی از افراد استثنائی بود که به عنوان وکیل به دیدار دکتر مصدق می­رفت. جالب است بدانیم که او در این سمت از دکتر مصدق حقوق نگرفته و چک­های حق­الزحمه خود را که از دکتر مصدق دریافت می­کرد پشت نویسی کرده و به حساب بیمارستان نجمیه واریز می­کرد. وی در زمان شاه شش بار زندانی شد و در زندان قصر با بسیاری از رهبران جبهۀ ملی از جمله بختیار، صدیقی، بازرگان و آیت الله طالقانی هم سلول بود. و گرچه شاه چندین بار به صورت غیرمستقیم وزارت دادگستری را به امینی پیشنهاد کرد، اما او پس از کودتای ۱٩۵٣ (۱٣٣۲) هیچ مقام و شغل دولتی را نپذیرفت. وی که از جو سیاسی ایران دل خوشی نداشت، در سال ١٩٧۰ (۱٣٤٩) به همراه همسر، ٤ پسر و دختر خود، ایران را ترک کرد و ساکن حومۀ واشنگتن دی سی شد.

امینی تا اندک زمانی پیش از انقلاب، در آمریکا ماند. سپس مانند بسیاری از افراد دیگر در نوفل لو شاتو به دیدار (آیت الله) خمینی رفت، که تازه از نجف به آنجا رفته بود. (البته او از گذشته هم با آیت­الله خمینی آشنائی داشت و در سال 1322 در خرمشهر و بعدها در تهران هم بارها آیت الله خمینی به منزل وی آمده بود.)

پس از انقلاب امینی به عنوان استاندار فارس انتخاب شد و در این سمت از ابتدا با قاطعیت در برابر اقدامات نامعقول ایستاد و در یکی از اولین اقدامات خود کمیته های انقلاب سرتاسر فارس را منحل کرد و در برابر خلخالی که قصد ورود به شهر و تخریب تخت جمشید را داشت، اعلام کرده بود که آنها برای مقصود خود باید از روی جنازه او بگذرند و حتی به نظامیان هم آماده باش داده بود و در نهایت به دلیل مخالفت با اوضاع اختناق آلود جامعه یک ماه بعد او نخستین استانداری بود که در قم به نزد آیت الله خمینی رفت و استعفاء داد. (در حالیکه در این دیدار از برخوردهای دوستانه گذشته آیت الله با وی خبری نبود) و جالب است بدانیم که در این دیدار آقای امینی برای انصراف از استعفای خود فقط تا ظهر همان روز به آیت الله فرصت داده بود تا پاسدارها تحت فرمان او قرار بگیرند...

امینی پس از استعفا ایران را ترک کرد ولی تا به امروز همواره نگرانی برای وطن و عشق به وطن و وفاداری به راه مصدق بزرگ سرمشق اصلی زندگی او را تشکیل می دهد و در این باره می گوید: « مصدق برای همیشه و تا روزی که بمیرم، قهرمان من خواهد بود. از نظر من او بیانگر صداقت، شرافت، خدمت به مردم و کشور، و بالاتر از همه تأسی به حقیقت و دفاع از آن، یعنی تمامی چیزهاییست که در زندگی به آنها اعتقاد داشته ام. »

و درباره تنها آرزوی خود پیش از رفتن از این جهان می­گوید:«  تنها آرزوی من پیش از رفتن از این دنیا، این است که نسل جدیدی از رهبران پیدا شوند و به جهان نشان دهند که ما از تمامی جهات، ملتی متمدن هستیم. »

(بخش عمده این مطلب خلاصه شده مصاحبه سرکار خانم فریبا امینی با جناب آقای نصرت الله امینی می باشد)

منابع:

سایت واشنگتن پریزم - شماره نود و ششم، جمعه هیجدهم اسفند ماه ۱۳۸۵ 

 سرنوشت ياران دكتر مصدق / تاليف عبدالرضا هوشنگ مهدوي /نشر علم

 مجله بخارا ، شماره ۴۳ ، گفتگو با نصرت الله امينى

و ...

به کوشش : حميد رضا مسيبيان

hamosaieb@yahoo.com

 

 
 
بازگشت به صفحه اول

ساير مطالب مربوط به ياران مصدق