خواست معلمان ایران: پرداخت حقوق مساوی در مقابل کار برابر

----

کشتند یک معلم را

وبلاگ با مردم:  امروز یازدهم اردی بهشت ماه 1388 به دعوت کانون صنفی معلمان تهران مراسمی در ابن باویه شهر ری که آرامگاه ابدی بسیاری از شهدای راه آزادی از جمله دکتر ابوالحسن خانعلی ، شهید صنف معلمان است برگزار می شود . ابوالحسن خانعلی فارغ التحصیل رشته معقول ازدانشکده معقول ومنقول دانشگاه تهران درسال  1335 در وزارت فرهنگ با سمت دبیری دبیرستان استخدام شد . ضمن تحصیل دردوره دکترای معقول ومنقول دردبیرستان جامی به تدریس فقه و عربی مشغول شد. جهت آشنایی با نحوه شهادت و چگونگی نام نهادن 12 اردی بهشت به نام روز معلم به حوادث آن روزگار می پردازیم .

در18 بهمن 1339 باشگاه مهرگان که درواقع سازمان صنفی معلمان بود، قطعنامه ای درموردافزایش حقوق معلمان تصویب کرد. درروزهای بعد تا اردیبهشت 1340 معلمان سراسر کشوربا امضای طومارهایی پشتیبانی خودرا ازاین طرح اعلام می کردند. درمقاله ای که دراسفند1339 درروزنامه ی کیهان به چاپ رسید چنین نوشته شده بود:" معلمین می گویند حقوق یک دبیرباسابقه با مدرک لیسانس ازحقوق یک مستخدم جزء درسازمان برنامه یا شرکت ملی نفت کمتراست وما خودمان مکررنوشتیم که حقوق یک معلم کمتر ازحقوق یک راننده دولتی وبه مراتب کمتراز(درآمد) یک راننده تاکسی است."       

 درروزهای آغازین اردیبهشت ماه ، طومارهای معلمان درحمایت ازطرح باشگاه مهرگان بیشتروبیشترمی شود.روز12 اردیبهشت ماه 1340 با اعلام اعتصاب ، کلیه مدارس تهران تعطیل می شود ومعلمان ازاوایل صبح دسته دسته به میدان بهارستان آمده وجلوی مجلس جمع می شوند. روزنامه اطلاعات حوادث این روزرا این گونه گزارش نموده است:

" ساعت هشت ونیم صبح معلمین به میدان بهارستان رسیدندوچون جلوی خیابان اکباتان قبلا توسط ماموران انتظامی بسته شده بود، درخیابان شاه آباد واول بهارستان برروی زمین نشستند.ماموران از ماشین آب پاش برای متفرق کردن معلمان استفاده کردند. اما آن ها علیرغم اینکه خیس شده بودندازجای خود بلند نمی شدند. ...پس ازمدتی اولین برخوردصورت گرفت ، عده ای به طرف ماشین ها رفتند تا سرلوله های آب را به سمت دیگربازگردانند.... "

"قراربودکه هیاتی ازمعلمان با رئیس مجلس ملاقات کنند. اما سیرحوادث به گونه دیگری رقم خورد. معلمان فریاد می زدند وشعارمی دادند. ماموران پلیس تیرهوایی شلیک می کردند وبا باتوم معلمان را می زدند. صدای تیراندازی وشعارهای معلمان درصحن علنی مجلس شنیده می شد. مجلس درحال بررسی لایحه حقوق معلمان بود..."

پس ازمدتی ، معلمان با پیکرخونین سه معلم روبروشدند. دونفرتوسط چاقو زخمی شده بودند ویک نفرازناحیه سرمورد اصابت گلوله قرارگرفته بود. سرگرد شهرستانی ، رئیس کلانتری با اسلحه ی کمری خودبه سردکترخانعلی شلیک کرده بود. پیکردکترخانعلی برروی دست معلمان با شعار" کشتند یک معلم را"به بیمارستان بازرگانان منتقل شد ولی متاسفانه اقدامات پزشکان موثرواقع نشد ودکتر خانعلی فوت نمود.

موج اعتراض وانزجارازاین حادثه سراسرکشوررا فراگرفت. مدارس تعطیل شد. تشییع جنازه با شکوهی برای وی برگزارشد. درجریان این مراسم که هزاران معلم، دانشجووقشرهای دیگرمردم حضورداشتند، معلمان خواستاراستعفای شریف امامی (نخست وزیروقت) ومحاکمه قاتل دکترخانعلی شدند. گزارش این راه پیمایی واعتصاب نامحدود معلمان درمطبوعات منعکس شد. مردم به هیجان آمدند، احزاب سیاسی، گروه های صنفی وسندیکاهای کارگزی با صدوراطلاعیه حمایت  خودرا ازمعلمان اعلام کردند. پیکردکترخانعلی درگورستان ابن بابویه به خاک سپرده شد ودرروزهای بعد دهها مجلس یادبود درمساجد تهران وشهرستان ها به یاد وی برگزارشد.

خواسته های معلمان دیگرتنها اضافه حقوق نبود، آنان خواستاربرکناری دولت ، تعقیب قاتل دکترخانعلی وعذرخواهی ازمعلمان بودند.

روزنامه کیهان 14 اردیبهشت درمقاله ای با عنوان "معلمند نه اخلال گر" ضمن ذکرچند نمونه ازتفاوت میان حقوق معلمان با سایرکارکنان دولت ادامه می دهد:

" با این همه تبعیض البته صدا درمی آ ید، اعتصاب می شود، بچه های مردم درخیابان ها ولو می شوند، امتحانات متوقف می شود. طبقه ای که روح ملت ومملکت دردست اوست باید راضی شود. باید محترم باشد وبیش ازهمه بایدخون او محترم باشد..."

تظاهرات معلمان وکشته شدن دکترخانعلی فضای سیاسی ایران را ازرکود خارج کرد. شریف امامی که حدود نه ماه ازنخست وزیری اش می گذشت نه تنها درجلب کمک های آمریکا ناموفق مانده بود، بلکه به دلیل اقدامات سختگیرانه اش – به منظورجلب نظرصندوق بین المللی پول- درداخل نیز منفورتر شد وبه خصوص اینکه دردرگیری خشونت باربین شهربانی وآموزگاران که به کاهش حقوق ها معترض بودند، مسئول شناخته شد. لذا روزپانزدهم اردیبهشت ماه پس ازاینکه برخی ازنمایندگان درصدد استیضاح اوبرآمدند استعفانامه خود را به دربارفرستاد شاه نیز با استعفای او موافقت کرد وفردای آن روزعلی امینی را مامورتشکیل کابینه نمود.

به دنبال این حوادث بود که معلمان در18 اردیبهشت ماه سال 1340 اجتماع بزرگی را ترتیب دادند وبا صدورقطعنامه ای روز12 اردیبهشت ماه را به یادبود اعتصاب موفقیت آمیزمعلمان وشهادت معلم دانشمند مرحوم دکتر خانعلی روز معلم اعلام کردند ومقرر شد همه ساله دراین روز کلیه مدارس وموسسات فرهنگی درسراسر کشور تعطیل شوند ومراسم خاصی توسط معلمان اجرا شود.

باشگاه مهرگان ازچنان اعتباری برخوردارشد که علی امینی روز19 اردیبهشت درجمع معلمان اعتصاب کننده حاضرشد وخواستارپایان اعتصاب گردید. اوبه دل جویی ازمعلمان پرداخت ، سرگرد ناصرشهرستانی را ازکاربرکناروپرونده اورا برای رسیدگی به دادگاه فرستادوباب گفت وگو با باشگاه مهرگان را گشود. محمد درخشش پذیرش هرپیشنهادی را موکول به طرح وتصویب درمجمع عمومی معلمان کرد ومجمع عمومی معلمان، هزاران معلمی بودند که هرروزدرباشگاه و بیرون باشگاه اجتماع می کردند. روز19 اردیبهشت برای معلمان روزی فراموش نشدنی بود. معلمان یک صدا با پیشنهاد نخست وزیرمخالفت کردند وخواستارتصویب طرح باشگاه مهرگان برای ترمیم حقوق معلمان شدند واعلام کردند که هیچ کس رابه جزمحمد درخشش به عنوان وزیرفرهنگ قبول نمی کنند. امینی (نخست وزیر) چاره ای جزقبول پیشنهادهای معلمان نداشت. به این ترتیب روزبعد جدول حقوقی جدید معلمان به تصویب هیئت دولت رسید. روزنامه کیهان دراین باره چنین نوشت:

" حقوق معلمین برابرحقوق مهندسین شد. به احتمال زیاد اعتصاب معلمین پایان می یابد ومدارس تا هفته آینده بازمی شود."

روز23 اردیبهشت معلمان با انتشاراطلاعیه ای به اعتصاب 11 روزه خود پایان دادند. دراین بیانیه آمده بود:   "همکاران گرامی ، دبیران، آموزگاران وفرهنگیان ایران شما درمبارزه خود برای تامین حقوق صنفی خود پیروزشدید. اکنون نوبت کاروکوشش صمیمانه درراه سعادت دانش آموزان فرارسیده است ... درود به روان جاویدان برادرشهید و ناکام ما دکترخانعلی که باخون خود افتخار جاودانی برای طبقه معلم وجنبش آزادی برای ملت ایران تامین کرد. "

بر اساس نوشته محمد تقی فلاحی عضو هیئت مدیره کانون صنفی معلمان ایران