سرنوشت مشترک با موگابه، احمدی نژآد را به زیمباوه رساند

فرزانه بذرپاش

احمدی نژاد در میان انتقادات فراوان و حتی بیانیه اعتراضی نخست وزیر زیمباوه، به دعوت رابرت موگابه رئیس جمهور این کشور به منظور شرکت در نمایشگاه نساجی به زیمباوه سفر کرد. احمدی نژاد در مصاحبه با خبرنگاران پیش از عزیمت به افریقا گفت تعمیق همکاری‌های اقتصادی و فرهنگی دو کشور علت این سفر است. ضمن اینکه ابراز داشت جهت گیری‌های  زیمباوه در مسایل جهانی با جهت گیر‌های جمهوری اسلامی منطبق است. این در حالی است که حزب حاکم، دعوت از احمدی نژاد را به نمایشگاه سرمایه گذاری، دعوت از یک پشه برای درمان مالاریا  تشبیه کرده است و نخست وزیر، مورگان چایتگرای در بیانیه ی اعتراضی حزبش، سفر احمدی نژاد را نه تنها توهین به مردم زیمباوه، بلکه توهین به دموکراسی و مردم ایران عنوان کرده است.

اما چرا رئیس دولت کودتا علارغم همه ی انتقادات و توهین های نخست وزیر زیمباوه، باز هم به این سفر راضی شده است. اگر  بی اعتنایی به افکار عمومی را و نشنیدن صدای معترضین را در خلقیات احمدی نژاد بی تاثیر ندانیم، میتوان نکات مهم تری را نیز در نظر گرفت. برخی تحلیلگران سیاسی معتقدند که با توجه به نزدیکی اجلاس آتی شورای امنیت و تلاش آمریکا برای تصویب قطعنامه ی دیگر علیه ایران، سفر احمدی نژاد با هدف جلب حمایت اعضای غیر دائم شورا از جمله زیمباوه و اوگاندا، برای دادن رای منفی به قطعنامه احتمالی بوده است.  اما دور از ذهن نیست اگر بگوییم که حمایت از رئیس جمهور زیمباوه، رابرت موگابه در برابر فشار های داخلی و بین المللی  هدف اصلی این سفر باشد.

موگابه، برادر بزرگ احمدی نژاد

زیمباوه  سال 1980 به استقلال رسید و از آن پس با کمک دولت‌های غربی و سرمایه گذاری خارجی به درصدی از رشد دست یافت.  سال 2008 در میانه رقابت های انتخابات ریاست جمهوری، اختلافات جدی بین دو کاندیدا بروز کرد که منجر به خشونت های سیاسی و بحران یک ساله در زیمباوه شد. ماجرا شاید شبیه ایران به نظر برسد اما اینجا زیمباوه است.

حزب "جنبش برای تغییر دموکراتیک" به رهبری مورگان چیگاترای برای نخستین بار از پس از استقلال این کشور در سال 1980 توانست اکثریت آرای پارلمانی را کسب کند و مورگان چایتگرای پیروز انتخابات شود اما کمیسیون انتخاباتی بعد از چند روز تعلل، نهایتا اعلام کرد که به دلیل عدم کسب اکثریت آرا، انتخابات به دور دوم کشیده شده است. حزب رابرت موگابه که آن موقع دولت را در دست داشت به تقلب در شمارش آرا متهم شد و ناآرامی ها در سطح کشور آغاز گردید. در پی چندین ماه کشمکش خونین، بیش از 180 نفر از طرفداران حزب "جنبش برای تغییر دموکراتیک" به دست حامیان موگابه کشته شدند و صدها نفر از محل سکونت خود آواره گشتند. مورگان چایتگرای رهبر جنبش، با نگرانی از تشدید خشونت ها علیه طرفداران خود، از شرکت در دور دوم انتخابات انصراف داد و رابرت موگابه 82 ساله دوباره کرسی قدرت را در زیمباوه بر دست گرفت .

موگابه عقب نشینی میکند

بحران سیاسی کشور، تورم شدید اقتصادی، نرخ 80 درصدی بیکاری و شیوع وبا که در ظرف چند ماه 976 نفر را به هلاکت رساند،  تنها بخشی از مشکلات داخلی زیمباوه است که با تحریم های گسترده بین المللی نیز همراه بوده است. بالاخره پس از حدود یک سال تنش سیاسی  و با  وساطت دولت های آفریقایی برای حل معضل، دولت آمریکا برداشتن تحریم های بین المللی علیه زیمباوه  را به پذیرش توافقنامه تقسیم قدرت از سوی رابرت موگابه منوط کرد.  نهایتا در فوریه 2009 ، بهمن ماه گذشته، در توافقنامه ی با عنوان "مشارکت در قدرت" ، رهبر حزب مخالفان، مورگان چایتگرای سمت نخست وزیری را در دست گرفت و سمت های مهم کابینه نیز بین اعضای حزب جنبش برای تغییر دمکراتیک و حزب حامی موگابه موسوم به "زانو پی اف" تقسیم شد و رابرت موگابه هم رئیس جمهور ماند.

در پی طرح تقسیم قدرت در زیمباوه، قدرت رئیس جمهور کاهش یافت و نخست وزیر و حزب مخالف موگابه، با رویکردی کاملا متعارض با رئیس جمهور کنونی، از حمایت دولت های غربی نیز برخوردار شدند. قرار بود  تحریم های بین المللی علیه زیمباوه بعد از تشکیل دولت وحدت ملی ، لغو شود اما همچنان پابرجاست.  به لحاظ قدرت اجرایی، رابرت موگابه هنوز دست بالا را دارد.  اما با شدت گیری اعتراضات و فشارهای خارجی بعید نیست که به زودی در تقسیم قدرت ، مجبور شود تا قدرت بیشتری را به مخالفان واگذار کند.

در این میان، دولت احمدی نژاد نگران از دست دادن یک متحد هم فکر است که همچون دولت خود، به انزوای بین المللی گرفتار شده است. ایران و زیمباوه به دلیل سیاست‌های داخلی و خارجی شان به شدت مورد انتقاد جامعه بین المللی بوده اند. تا جایی که شرکت موگابه و احمدی نژاد در اجلاس جهانی غذا در ژوئن سال 2008 با افتضاح دیپلماتیک برای هر دو کشور مواجه شد، دولت ایتالیا در ضیافت رسمی به افتخار شرکت کنندگان اجلاس، از دعوت این دو رئیس جمهور خودداری کرد. به نظر میرسد احمدی نژاد برای گشودن آغوش حمایت و پشتیبانی خود از دولت ضعیف و لرزان رابرت موگابه  در برابر فشارهای سیاسی مخالفان داخلی و درون حکومت و فشارها و تحریم های اقتصادی بین المللی ، به زیمباوه شتافته است. به امید اینکه با اعطای کمک های بلاعوض، دوام موگابه را چند صباحی بیشتر کند.