وزرای خارجه کشورهای عضو اتحاديه اروپا، روز دوشنبه چهارم امردادماه (٢۶ ژوئیه)، رسما تحريم‌هایی مضاعف بر تحریم های جهانی را، عليه جمهوری اسلامی تصويب کردند؛ که بنا به قول منابع دیپلماتیک، بسیار فراگیر و در نوع خود بیسابقه بوده و محدوديت‌هايی را در حوزه‌های تجارت، مالی- بیمه، انرژی، سیاسی و حمل و نقل در نظر گرفته است.

در فهرست و جزئیات این تحریم ها که ده ها شرکت، موسسه و شخصیت حقیقی ایران را در بر می گیرد، نام شصت و شش شرکت و شخص حقیقی که گفته می شود به نحوی با برنامه های هسته ای یا موشکی جمهوری اسلامی ارتباط دارند، به چشم می خورند.

در این گزارش، نام علی دیواندری، مدیر عامل بانک ملت، محمد رضا موثق نیا، مدیر گروه صنایع ثامن الائمه (وابسته به سازمان صنایع هوا فضای وزارت دفاع ایران)، فریدون محمودیان (شرکت فولمن) و محمد مخبر (عضو هیئت مدیره سینا بانک و از افراد مرتبط با دفتر رهبر جمهوری اسلامی، از جمله شخصیت هایی حقیقی هستند که نام آنها در این فهرست آمده است.

بانک های ملی و کلیه شعب و موسسات وابسته به آن از جمله بانک آریان، شرکت آسا، بانک کارگشایی، شرکت سرمایه گذاری بانک ملی ایران، چاپخانه بانک ملی، شرکت توسعه سرمایه گذاری سیمان، شرکت سیمان شمال، شرکت سیمان مازندران و نساجی مازندران از جمله موسساتی هستند که مشمول تحریم های تازه اتحادیه اروپا قرار گرفته اند."

همچنین بانکهای صادرات، رفاه، ملت و توسعه صادرات ایران و همچنین بانک فیوچر که در بحرین مستقر است و دو سوم آن به ایران تعلق دارد نیز مشمول این تحریم ها شده است.
در فهرست منتشر شده همچنین نام شرکت صنایع هوایی ایران، شرکت فناوری سانتریفیوژ ایران، شرکت بیمه ایران، ماشین سازی اراک و شرکت پرتو صنعت دیده می شود.

اسامی شش شخص و پنج شرکت مربوط به سپاه نیز در این فهرست منتشر شده و نام بیست و چهار شرکت فعال در زمینه کشتی رانی ایران نیز در این فهرست دیده می شود که اکثر آنها در ایران مستقر هستند، اما بعضی از آنها در کشورهایی نظیر چین، مالت، سنگاپور، بریتانیا، امارات متحده عربی و آلمان فعالیت می کنند.

اسامی اعضای تحت تحریم سپاه پاسداران به شرح زیر است:
١- دریادار علی فدوی، فرمانده نیروی دریایی سپاه
٢- پرویز فتاح؛ جانشین قرارگاه خاتم‌الانبیا
٣- سردار محمدرضا نقدی؛ فرمانده کل بسیج
۴- سردار محمد پاکپور، فرمانده نیروی زمینی سپاه
۵- رستم قاسمی؛ فرمانده قرارگاه خاتم الانبیا
۶- حسین سلامی؛ جانشين فرمانده كل سپاه پاسداران

نهادهای تحت تحریم نیز به ترتیب زیر می باشند:
١- سپاه پاسداران
٢- فرماندهی موشکی الغدیر
٣- ناصرین وحید
۴- سپانیر (بخش گاز و انرژی و سوخت متعلق به سپاه)
۵- سپاه قدس

اسامی شرکت ها، سازمانها و موسسات ایرانیِ تحت تحریم اتحادیه اروپا نیز، به شرح زیر است:
١- شرکت صنایع آذرآب
٢- بانک ملت؛ تمام شعبات و شرکت های توابع آن
٣- بانک ملی و شرکت های توابع آن
۴- بانک رفاه
۵- بانک صادرات ایران؛ تمام شعبات و شرکت های توابع آن
۶- بانک سینا
۷- شرکت صنعتی اسنیکو
۸- شرکت اعتماد امین
۹- بانک توسعه صادرات ایران؛ تمام شعبات و توابع آن
١۰- شرکت صنعتی فجر
١١- شرکت فولمن (وابسته به فوردو قم)
١٢- بانک آینده (فیوچر)؛ مستقر در بحرین
١٣- سازمان توسعه و نوسازی صنایع ایران
١۴- شرکت صنایع هواپیمایی
١۵- کارخانجات صنایع هواپیمایی ایران
١۶- شرکت تکنولوژی سانتریفوژ ایران
١۷- شرکت صنایع ارتباطی ایران
١۸- شرکت بیمه ایران
١۹- سازمان صنایع هواپیمایی ایران
٢۰- شرکت نورشناسی اصفهان
٢١- شرکت جاودان مهر توس
٢٢- شرکت کالا نفت
٢٣- ماشین سازی اراک
٢۴- مدیریت ساخت نیروگاههای اتمی ایران
٢۵- شرکت پرتو صنعت
٢۶- سازمان پدافند غیر عامل؛ تحت فرماندهی پاسدار غلامرضا جلالی
٢۷- پست بانک
٢۸- شرکت راکا؛ از بخشهای کالا الکتریک
٢۹- موسسه تحقیقات تکنولوژی اتمی
٣۰- شیلر نوین؛ متعلق به سازمان صنایع دفاع
٣١- گروه صنعتی شهید احمد غلامی
٣٢- شرکت شاخص بهبود صنعت
٣٣- اداره تعاون تکنولوژی؛ زیر نظر نهاد ریاست جمهوری
٣۴- یاسا پارت؛ تمامی شعبات و توابع آن

شرکت ها و خطوط کشتی رانی تحت تحریم اتحادیه اروپا، به فهرست زیر است:
١- خطوط کشتیرانی جمهوری اسلامی؛ تمام شعبات و توابع بیست و چهارگانه آن

گفته می شود این تحریم ها که بخش عمده آن یک روز پس از تصویب به اجرا گذاشته شده است، شدید ترین تحریم هایی است که اتحادیه اروپا تا کنون علیه یک کشور خارجی اعمال کرده و شدید تر از تحریم هایی است که شورای امنیت سازمان ملل متحد اواخر اردیبهشت ماه علیه ایران تصویب کرده بود.

واکنش ایران
چند ساعت پس از تصویب این تحریم ها در روز دوشنبه رامین مهمانپرست، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران این اقدام اتحادیه اروپا را "بی اثر" خواند و تاکید کرد که این مساله فقط به پیچیده تر شدن شرایط کمک خواهد کرد.

از سوی دیگر ایران در نامه ای به مدیر آژانس بین المللی انرژی هسته ای آمادگی اش را برای مذاکره درباره تبادل سوخت اعلام کرد.

اما محمود احمدی نژاد، بار دیگر برای مذاکره بر سر تبادل سوخت هسته ای شرط های ماه گذشته خود را اعلام کرد و گفت که ایران به مذاکرات خود با گروه ۱+۵ در حالی ادامه خواهد داد که کشورهای جدیدی (ترکیه و برزیل) نیز به گروه مذاکره کننده، اضافه شود و کشورهای غربی حسن نیت خود را نشان دهند و دیدگاه خود را درباره برنامه های هسته ای اسرائیل اعلام کنند.

واکنش های خارجی
بعد از اعلام رسمی تصمیم اتحادیه اروپا درباره وضع تحریم های جدید علیه جمهوری اسلامی، کشورهای روسیه، چین، هند، آمریکا، برزیل و ترکیه به وضع این تحریم ها واکنش نشان دادند

در واکنش به تحریم های اتخاذ شده و مصوب اتحادیه اروپا، مقامات روسیه، کشوری که پیشتر به تحریم های سازمان ملل متحد علیه ایران رای مثبت داده بود، از تحریم های تازه اتحادیه اروپا انتقاد کرده و آن را "غیرقابل قبول" دانستند.
سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، با "غیر قابل قبول" خواندن تصمیم اتحادیه اروپا درباره وضع تحریم های جدید علیه ایران گفت که چنین اقداماتی تنها به بغرنج تر شدن وضعیت می انجامد و از احتمال همکاری ایران با غرب بر سر برنامه های هسته ای این کشور می کاهد.

دولت کانادا نیز به طور جداگانه تحریم های تازه ای را علیه ایران تصویب کرد که بیشتر به صنعت نفت ایران و پالایش نفت خام و گاز طبیعی مایع مربوط می شود. منع سرمایه گذاری در صنعت نفت و گاز ایران و همچنین تدابیری که به سپاه پاسداران ارتباط پیدا می کند، از جمله این تحریم هاست. در چارچوب این تحریم ها، کشتی هایی که به ایران می روند و ظن آن می رود محموله آنها کالاهای غیرقانونی باشد ، بازرسی خواهند شد.

وزرای امور خارجه و خزانه داری آمریکا نیز، با صدور بیانیه ای مشترک، از تحریم های اتحادیه اروپا استقبال بعمل آورده و خطاب به مقامات دولت ایران خاطرنشان کردند "يا به مسئوليت خود عمل کنيد و يا در انتظار انزوای بيشتر و عواقب آن باشيد."

در واکنشی دیگر به تحریم های اتحادیه اروپا علیه برنامه هسته ای ایران، وزیر خارجه برزیل، سه شنبه ۲۷ ژوئیه (پنجم مرداد) از اقدام اتحادیه اروپا انتقاد کرد. سلسو آموریم، وزیر خارجه برزیل، در حاشیه دیدار خود از اسرائیل خاطرنشان کرد "برزیل از تحریم های جدید تحریم های یکطرفه اروپا، پیروی نمی کند؛ اما به تصمیمات شورای امنیت سازمان ملل متحد در این رابطه پایبند خواهد بود."

هند، از دیگر اعضای شورای امنیت سازمان ملل هم در واکنشی مشابه، از تحریم های جدید اتحادیه اروپا انتقاد کرده است.

ترکیه نیز اعلام کرده است که کشورش در روابط اقتصادی خود با ایران تنها به تحریم های شورای امنیت سازمان ملل متحد وفادار خواهد ماند و تحریم های یکجانبه آمریکا و اتحادیه اروپا را در مناسبات اقتصادی خود با ایران دخالت نخواهد داد.

مقامات جمهوری اسلامی، همواره از صلح آمیز بودن برنامه های هسته ای خود دفاع کرده و ادعای غرب مبنی بر تلاش این کشور برای استفاده از برنامه های هسته ای با مقاصد نظامی را رد کرده اند.

حمیدرضا ظریفی نیا